اندازه گيری ميزان دقيق ويتامينها و آنتی اکسيدانهاي جيره غذايي طيور در آزمايشگاه تخصصی ويرومد
مقدمه:
ويتامينها دسته های مختلفی از ترکيبات آلی و معدنی هستند که به مقادیر بسیار کم، مورد احتیاج موجودات زنده بوده و اساسا برای متابولیسم سلولی، حفظ سلامتی، رشد و تولید مثل كاملا ضروری می باشند. با توجه به اهميت ويتامينها در متابوليسم موجودات زنده در نيم قرن گذشته مطالعات فروانی درزمینه کشف و استفاده علمی از ویتامینهای مختلف بعمل آمده كه در نتيجه آن از يكطرف سلامت و از طرف دیگر میزان محصولات دام و طیور به طور چشمگيري ارتقاء یافته و از بروز بسیاری از بیماریهای متابولیک جلوگیری به عمل آمده است.
آزمايشگاه تخصصی ويرومد یکی از مراکز پیشرو در اندازه گیری و تعيین میزان و خلوص ویتامینها در مکمل های غذایی و جیره دام، طیور و آبزیان می باشد که با استفاده از تجهیزات پیشرفته و پرسنل متخصص این امکان را برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان جیره های حاوی ویتامین و آنتی اکسیدانها فراهم آورده است تا نسبت به میزان دقیق انواع ویتنامینها و آنتی اکسیدانها در جیره دام و طیور و آبزیان اطمینان حاصل نمایند تا اثر بخشی آن را تضمین نماید.
بطور كلي ویتامینها را از نظر قابلیت حلالیت به دو گروه محلول در آب و محلول در چربي تقسیم می نمايند.
گروه اول ويتامينهای محلول در آب
این ویتامینها قابلیت ذخیره شدن در بدن را ندارند و باید مطور مستمر در جیره غذایی وجود داشته باشد تا بر اساس نیاز متابولیک از آن استفاده شود که شامل انواع ویتامینهای B، ویتامین C، ویتامین H2، کولین کلراید می باشند.
1- ويتامينهاي گروه B:
اين ويتامينها نقش اساسي در سنتز آنزیم ها و کوآنزیمهاي ضروری در بدن موجودات را دارند، لذا كمبود ويتامين B سبب توقف بیوسنتز اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب، اسیدهای نوکلئیک، هورمونها و پادتنها گردیده در نتیجه باعث کاهش سوخت و ساز و ضعف عمومي و ضعف ايمني می شوند. علائم عمومي کمبود این ویتامین ها در طيور فلج عضلات و در دامها ضعف عمومي و نقص در توليد مثل است. بطور كلي کمبود ویتامینهاي B در طيور باعث: پائین آمدن میزان جوجه آوری،افزایش جنین های غیر طبیعی،کندی رشد،کاهش میزان تولید تخم مرغ کم خونی،تغییر شکل استخوانها مي گردد و اثر محسوس کمبود این ویتامینها در جیره دام باعث کاهش سوخت و ساز و کاهش تولید شیر و گوشت می شود.
2- ويتامين H2/بيوتين:
نقش اصلي این ویتامین در میزان جوجه آوری و زنده ماندن جنین در 3 روز قبل از تولد و در هفته اول زندگی مي باشد. جزو گروه ویتامینهای B که به B7 شناخته می شود قرار دارد. این ویتامین نیز همچون دیگر ویتامینهای گروه B در سوخت و ساز چربیها و هیدروکربورها نقش مهمی دارد.
3- ويتامين C:
اهمیت اين ويتامين دربالا بردن مقاومت بدن بر ضد عفونت ها و استرسها مي باشد. کمبود آن ضمن كاهش ايمني باعث کاهش سنتز بافتهای هم بند و در نتیجه کاهش رشد، کاهش ساخت پوسته تخم مرغ و نيز کاهش مقاومت جدار مویرگی بر علیه عوامل مکانیکی چون ضربه می گردد. از ديگر علائم كمبود ويتامين C مي توان ایجاد حالتی به نام ساکتی طیور در قفس (Sicknes Battery) را نام برد كه با علائم فلجي و تحلیل عضلات همراه می باشد.
4- کولين:
کمبود این ویتامین باعث کاهش تجزیه اسیدهای چرب و در نتیجه جمع شدن چربی می گردد. كه همراه با کاهش رشد، كاهش تعداد و وزن تخم مرغ، كاهش جوجه آوری و نيز ديگرناراحتیهای عصبی می باشد .
گروه دوم ويتامينهاي محلول در چربي
شامل ويتامينهاي A, D, E and K می شوند که اين ويتامينها در فعاليت بافتي نقش موثر داشته و براي توليد و تمايز بافتها در مرحله جنيني و حفظ و تجديد بافتهاي موجود در زمان رشد اهميت زيادي دارند. ناكافي بودن اين ويتامينها بر روي توليد بافتها و سرعت رشد تاثير گذاشته و باعث عوارض كاهش ظرفيت توليد، توقف رشد استخواني، كاهش انعقاد خون و ايجاد خونريزي،بي نظمي در متابوليسم پوست، كاهش فعاليت مژكهاي برونشها و در نتيجه مساعد شدن بروز و توسعه عفونتهاي تنفسي مي شود.ميزان مورد نياز اين ويتامينها در جدول شماره يك نشان داده شده است.
1- ويتامين:A
ميزان ويتامين A در زرده تخم مرغ بستگي به ميزان آن در جيره غذايي مرغ مادر دارد. از آنجا كه جوجه ها در هفته اول قادر به جذب و نگهداري ويتامين A در كبد نيستند لذا در هفته دوم و سوم علائم كمبود اين ويتامين بصورت كاهش رشد، تغيير شكل استخوانها، خشكي مخاط چشم، كاهش مقاومت در مقابل بيماريها و نيز بي اشتهايي در آنها ظاهر مي شود در صورتي كه افزودن ويتامين A به جيره مرغهاي مادر علاوه بر حفظ سلامت مرغهاي مادر باعث مي شود جوجه ها حداقل يك تنا سه ماه دچار عوارض كمبود ويتامين A نشوند. مصرف بيش از حد ويتامين A نيز باعث كاهش توليد تخم مرغ مي شود.
2- ويتامين D:
این ویتامین Dدر سوخت و ساز سلولی و استفاده سلول از کلسیم و فسفر موجود در بافت و جذب مواد معدنی نقش اساسی دارد. اين ويتامين در رشد جنين، ميزان جوجه درآوري، پوسته تخم مرغ و كيفيت جوجه حاصله نقش مستقيم دارد و كمبود آن باعث نرمي استخوانها در جوجه ها و كاهش مقاومت در برابر استرسها و عفونتها مي شود. مصرف زياد آن باعث ايجاد رسوب در كليه و عروق مي شود.
3- ويتامين E و ديگر آنتی اکسيدان ها :
ویتامین E و دیگر آنتی اکسیدانهای در بدن نقش حفاظت از غشاهای سلولی را بر عهده دارند. بطور طبيعي آنتی اکسیدانها در بدن موجودات زنده نقش حفاظت بافتها و اجزاي سلولي را در مقابل اثرات سمي اکسیداسیون متابولیتها داشته و تا حد بسيار زيادي صدمات ناشی ازاكسيداسيون متابوليتها را کاهش می دهند. از آنجا كه ویتامینهای محلول در چربی حساسیت زيادي به نور و حرارت دارند لذا درمراحل مختلف پروسه توليد در كارخانه و سپس زنجيره انتقال در بازار تا نگهداري قبل از مصرف در معرض تخريب و كاهش كارآيي اصلي مي باشند بدين منظور براي حفظ نمودن اثر ويتامينهاي محلول در چربي در پروسه توليد تا قبل از مصرف و نيز كاهش اثرات زيانبار آنتي اكسيدانهاي طبيعي كه در اثر سرعت بالاي متابوليسم دام و طيور صنعتي در سلولها توليد مي شوند اضافه كردن آنتي اكسيدانها همچون EQ, BHT, BHA
4- ويتامين K:
به عنوان ويتامين ضد خونريزي شناخته مي شود. از آنجا كه طيور قادر به ساخت و انتقال اين ويتامين به به تخم مرغ نيستند لذا افزودن آن به دان الزامي است. عوارض كمبود آن بصورت افزايش زمان انعقاد خون و در نتيجه افزايش تلفات به ميزان دو برابر مي گردد.
کلمات کليدی
ویتامین، اندازه گیری ویتامین، HPLC، جیره دام و طیور و آبزیان، مکمل ویتامینه، آنتی اکسیدان، ویتامین A ویتامین E ، کولین
ويرومد، انتخاب کيفيت و سلامت
